Doe-het-zelfzaken

Subbranche: bouwmarkten en doe-het-zelf winkels.

Doe-het-zelf (DHZ) is een benaming voor een creatieve of constructieve activiteit die door een amateur wordt uitgevoerd, in tegenstelling tot werk dat beroepsmatig door een vakman wordt gedaan.

Een bouwmarkt is een winkel die hoofdzakelijk doe-het-zelf-producten verkoopt.

De belangrijkste producten van een bouwmarkt zijn:

• Materieel en gereedschap, zoals boren, zagen en schuurmachines.
• Ruwe materialen, zoals hout, verf en schroeven.
• Kant-en-klaarproducten of zelfbouwproducten, zoals kasten die alleen nog maar in elkaar gezet hoeven te worden.
• Verhuur van materieel en gereedschap.

Vaak worden ook artikelen uit andere doe-het-zelf gebieden zoals tuin, auto en fiets aangeboden. Er bestaan ook bouwmarkten met een tuincentrum. Sommigen leveren ook decoratieve artikelen zoals schilderijen, fotobehang, potterie, (klein)meubelen en planten.

Informatie branche:

• In 2022 zijn er 930 ondernemingen actief in de branche. Zij hebben met elkaar 1.851 verkooppunten.
• In 2020 was de netto-omzet van de gehele branche 4.921 miljoen Euro.
• Er is krapte op de arbeidsmarkt. De krapte heeft een aantal oorzaken. In coronatijd is er afscheid genomen van de flexibele schil. Daarnaast zijn medewerkers ook vrijwillig vertrokken naar andere branches. Naast de impact van het coronavirus, zal door de vergrijzing en ontgroening de arbeidsmarkt de komende jaren in een rap tempo veranderen. Door een lagere instroom van jongeren dan het aantal ouderen die de arbeidsmarkt gaat verlaten, zal er naar verwachting een toenemend tekort aan arbeidskrachten blijven.
• Aankoop van luxe producten wordt uitgesteld. Er zijn lage marges en hoge werkgeverslasten.
• Het verloop is rond de 30% en dat is al langere tijd zo. De structurele hoge uitstroom heeft met name te maken met de studentenbanen en flexbanen in de branche. Vanwege het verloop is er structurele behoefte aan nieuwe aanwas.
•  DHZ-branche groeit niet heel hard omdat de markt zo goed als verzadigd is. Er komen wel grote superstores bij, maar dat gaat dan ten koste van kleinere bouwmarkten in de omgeving daarvan. Per saldo is dat niet een hele grote groei.

Informatie personeel in deze branche:

• Het aantal werkenden in de branche doe-het-zelfzaken is tussen 2012 en 2020 met 1% toegenomen.
• In de periode 2020 - 2025 neemt het aantal werkenden naar verwachting af met 4%.
• In 2020 zijn 6.345 personen ingestroomd in de branche doe-het-zelfzaken.
• Er zijn in 2020 1.940 personen doorgestroomd. Met doorstroom wordt bedoeld het aantal personen dat binnen de branche van werkgever is veranderd.
• De uitstroom in 2020 in de branche bedroeg 6.000 personen.
• Er is vooral behoefte aan (verf)specialisten, categorymanagers en (assistent)bouwmarktmanagers in de branche.

Informatie opleidingen:

• Vanaf ongeschoold is instroom mogelijk. De overstap naar deze branche is laagdrempelig te maken. De branche kent een eigen opleidingstraject (Vakopleiding Doe-het-zelf-branche, die ook een gecertificeerde module bij ROC is).
• Alleen als er met specifieke apparaten wordt gewerkt of met gereedschappen die alleen door gecertificeerd personeel gebruikt mogen worden. In iedere bouwmarkt zijn er om deze reden een aantal gecertificeerde bedrijfshulpverleners aanwezig die jaarlijks een herhalingscursus krijgen aangeboden. Ook zijn er in iedere bouwmarkt een aantal medewerkers met een heftruckcertificaat. 
• Een bouwmarkt medewerker is een commercieel medewerker, die verantwoordelijk is voor verschillende werkzaamheden, zoals het helpen van klanten, het adviseren van klanten, het aanvullen van schappen en kassawerkzaamheden, het uitgeven en innemen van verhuurde machines en  het aannemen en verwerken van binnenkomende goederen die door leveranciers gebracht worden. Afhankelijk van de specifieke functie is het als bouwmarkt medewerker belangrijk dat je beschikt over productkennis en materiaalkennis, omdat het op een goede manier adviseren van klanten alleen mogelijk is als er sprake is van productkennis en materiaalkennis. Een bouwmarkt medewerker hoeft geen allround vakman of klusser te zijn, echter moet er wel sprake zijn van enige basiskennis. Vooral voor speciale afdelingen, zoals de verfafdeling, kan productkennis en materiaalkennis belangrijk zijn.

Voorbeelden opleidingen:

• Wie een carrière ambieert als bouwmarkt medewerker kan het beste kiezen voor een opleiding binnen de detailhandel, zoals de Mbo-opleiding Verkoper Detailhandel op niveau twee. Over het algemeen zal een andere Mbo-opleiding ook zeker mogelijkheden bieden, maar kan het dan nodig zijn dat er een interne opleiding gevolgd wordt. De meeste bouwmarkten bieden tegenwoordig interne opleidingen aan om hun medewerkers bekend te maken met het assortiment.
• Vakopleiding Doe-Het-Zelf: klik hier.
• BBL traject Karwei: klik hier.
• Opleidingstraject Praxis: klik hier.